Friday, August 30, 2013

Wat is informatica?

Voor de meeste mensen is informatica "iets met computers". Maar zoals de Nederlandse informaticus Edsger Dijkstra ooit zei: "Informatica gaat net zo min over computers als sterrenkunde over telescopen".

Wat is informatica dan wel?

Informatica is de wetenschap van de informatieprocessen. Of het nu gaat om administratieve, organisatorische, sociale of zelfs natuurkundige of biologische processen, informatici kunnen ze modelleren als informatieprocessen. Informatica is een uniek samenspel tussen wetenschap en ingenieurskunde, tussen wetenschappelijke ontdekkingen en het instrumentarium dat het vakgebied ontwikkelt. Zo heeft de ontwikkeling van het internet geheel nieuwe fundamentele vragen binnen de informatica opgeroepen.

We kunnen de informatica zien als een wetenschap die uit een drietrapsraket bestaat. De eerste trap is de ontwikkeling van de wetenschappelijke theorie. Op dit niveau proberen informatici antwoorden te vinden op fundamentele vragen als: Wat is informatie? Wat is berekenbaar? Wat is intelligentie? Zijn er algemene informatiewetten? Zijn er algemene kaders om het effect van programma’s te beschrijven en te meten? Kunnen we manieren vinden om problemen op te lossen die zelfs de snelste computers van nu nog niet aankunnen?

Modellering is de tweede trap in de methodologie van de informatica. Bij modellering spelen algoritmen een cruciale rol. Algoritmen zijn de rekenrecepten voor de computer. Het ontwikkelen van effiƫnte algoritmen is een van de grootste uitdagingen voor informatici. Een efficiƫnt algoritme lost een computationeel probleem in een realistische tijd op, met een realistisch gebruik van computergeheugen, processorsnelheid en elektrische energie.

In alledaagse toepassingen kunnen algoritmen echter pas succesvol zijn wanneer ze ingebed worden in een gebruiksvriendelijk ontwerp. Ontwerp is daarom de derde trap in de informaticamethodologie. Deze trap leidt meteen weer tot nieuwe vragen voor de theorie, bijvoorbeeld: Hoe kunnen we complexe systemen simpel bouwen? Hoe kunnen we garanderen dat ze foutloos en veilig zijn? Hoe kunnen we ze onderhouden? Voor deze derde trap is het belangrijk om de interactie tussen mens en machine te begrijpen. Informatica raakt hier aan psychologie.